ZOET GRONDWATER KUSTVLAKTE SURINAME

Afstemmen exploitatieplan op mogelijkheden opdrachtgever

Suriname, qua oppervlakte  ongeveer vier keer groter dan Nederland, is een regenrijk land én met 550.000 inwoners dunbevolkt. “Een watertekort verwacht je niet”, zegt Koos Groen van Acacia. “Toch was er sprake van een dreigend tekort. Met name in en rond Paramaribo waar zo’n 350.000 mensen wonen. Enkele jaren geleden rees de vraag of de watervoorziening na 2025 wel kon worden gegarandeerd. In 2010 is toen ook een eerste verkennende studie uitgevoerd. Vijf jaar later startte een consortium – met naast Acacia twee andere partijen – met een meer uitgebreid onderzoek in opdracht van de Surinaamse Waterleiding Maatschappij (SWM). 

“Doel was het in kaart brengen van de zoete grondwatervoorraden in de kustvlakte en het opstellen van exploitatieplannen die de watervoorziening tot 2040 zouden zekerstellen”, licht Groen de opdracht toe, die het consortium meekreeg. “Daarbij was het vanzelfsprekend wel van belang een strategie te ontwikkelen, waarmee SWM – mede gezien de beperkte financiële middelen – goed uit de voeten zou kunnen.” 

Winning van (diep) grondwater in kustvlakte

Zo rond 1930 is in Suriname gestart met de aanleg van de drinkwatervoorziening. “Op basis van grondwater”, licht Groen toe. “Het oppervlaktewater in de omgeving van Paramaribo bijvoorbeeld, is niet betrouwbaar: zeker buiten het regenseizoen zijn de rivieren tot tientallen kilometers landinwaarts brak. Van oudsher vindt daarom winning van grondwater plaats in de kustvlakte. Daar is – zo ongeveer op 80 tot 180 meter diepte – zoetwater in zandlagen aanwezig. Het is eigenlijk ‘oud water’; het wordt niet meer aangevuld en ‘op is op’. En de vraag was of het einde van de voorraad al in zicht was. Bij Paramaribo wordt zoveel water opgepompt, dat lokale overexploitatie is ontstaan. Het opgepompte water bevat langzaamaan steeds meer zout. Dit terwijl de watervraag in de toekomst alleen maar toeneemt.”

Bevolkingsgroei bepalend voor toekomstige watervraag

Het project omvatte een groot aantal activiteiten, zegt Groen: “In grote lijnen waren de belangrijkste onderdelen het in kaart brengen van de zoetwatervoorraden in de kustvlakte en het inventariseren van de huidige en toekomstige waterbehoefte. Met onze lokale partners zijn we een groot aantal instanties en bedrijven afgegaan met de vraag wat zij voor watervraag verwachten.” Die stakeholderanalyse leverde op dat de toename van de bevolking – waarbij rekening gehouden is met migratie naar de stad – bepalend is voor de toekomstige watervraag. Voor een stad als Paramaribo komt dit neer op een verdubbeling van de watervraag rond 2040. Die waterbehoefte is vervolgens per district op kaarten gevisualiseerd. 

Innovatieve methode inventarisatie zoetwatervoorraden

Het in kaart brengen van de zoetwatervoorraden vroeg om een innovatieve aanpak, vertelt Groen. “De uitdaging was, dat er eigenlijk geen gegevens beschikbaar waren van de periode na midden jaren ’70 van de vorige eeuw. In de periode 1950 – 1970 is veel drinkwaterexploratie-onderzoek gedaan, maar daarna niet meer. Van een groot deel van de kustvlakte was nagenoeg niets bekend. Daarom hebben we gegevens van olieboringen van Staatsolie gebruikt, de nationale oliemaatschappij; die waren wel voorhanden. We hebben veel olieboringen verzameld en zijn die systematisch gaan analyseren. Dat bleek een hele goede greep. Bij het vertalen van de gegevens uit die olieboringen naar een kaart waarop de aanwezigheid van zoet grondwater is af te lezen, is intensief samengewerkt met de Anton de Kom Universiteit van Suriname. Zij hebben die vertaling gemaakt aan de hand van een door ons ontwikkeld model. Hoewel die samenwerking hier expliciet onderdeel van de opdracht was, zoeken we die in al onze projecten zelf zoveel mogelijk op; we zitten graag dicht tegen onderzoeksinstituten en universiteiten aan. Die onderzoeks-‘mind’ en het ontwikkelen en delen van kennis is typerend voor Acacia.”

Voldoende water voor Paramaribo tot 2040

Ook onderdeel van het DNA van Acacia is het meedenken met de klant. “Op zo’n vijftig kilometer van Paramaribo bleken grote voorraden zoet water aanwezig. Maar wil je het water daar vandaan halen, dan vraagt dat forse investeringen. Dat was niet aantrekkelijk voor de SWM, zeker niet in deze tijd. We hebben ons daarom bij het opstellen van de exploitatieplannen op een andere strategie gericht en de oplossing dichter bij Paramaribo gezocht. Net ten zuiden van de stad hebben we vijf nieuwe winningslocaties geïdentificeerd. Hoewel de bestaande locaties langzaam verzilten, kunnen deze pompstations toch in gebruik blijven door het water te mengen met het zoete water van de nieuwe pompstations. Tot 2040 is er daarmee voldoende water beschikbaar in de directe omgeving van Paramaribo.

Oplossing moet passen bij mogelijkheden van de klant

We zoeken altijd naar een oplossing die werkt voor de klant, waarbij we bovendien alle andere stakeholders meenemen. Dat zie je terug in al onze projecten. Of we nou in Suriname werken of in Oeganda. Het is niet zo moeilijk om iets sec in kaart te brengen of sec een plan te maken. Het is veel moeilijker een plan te maken dat uitvoerbaar is en past bij de mogelijkheden die de opdrachtgever beschikbaar heeft. Die aanpak zit ook in onze genen.”

Meer weten over dit project?