Binnen het Fonds Duurzaam Water project ‘Sustainable Water Services Harar’ (FDW12ET03) heeft Acacia Water een langlopende samenwerking met onder andere het lokale waterbedrijf HWSSA en Vitens Evides International (VEI) op het gebied van water resources management welke begon in 2013 en afloopt in 2020. In kader van dit project hebben HWSSA en VEI medio 2019 Acacia Water verzocht om een telemetrisch grondwater monitoring netwerk op te zetten voor de twee grotere puttenvelden van HWSSA, waar zij momenteel nog weinig zicht, controle en onvoldoende adequate aansturing over hebben. Dit geldt vooral voor de Hasseliso en Hula Hulu puttenvelden bij Dire Dawa die op zo’n 70km van Harar stad liggen. Harar town heeft beperkt drinkwater voor het groeiende aantal inwoners, veel waterbronnen in de omgeving staan een deel van het jaar droog of zijn vervuild.
Als het telemetrische real-time data monitoringsnetwerk aanwezig is kan HWSSA:
- onttrekkingsvolumes tijdig aanpassen om overexploitatie van de watervoerende laag te voorkomen en de duurzaamheid waarborgen;
- technische problemen die de prestaties van de putten verminderen tijdig identificeren, zodat bediening en onderhoud waar nodig kunnen worden aangepast;
- opererend personeel tijdig en geinformeerder aansturen en instructies geven, waardoor de algemene bediening en onderhoud stukken efficiënter zal verlopen;
- informatie en gegevens verzamelen over de hydraulische kenmerken van de putten. Deze informatie kan weer worden gebruikt voor toekomstige siteselectie en ontwerp van nieuwe putten; en
- de karakteristieken van waterhoudende grondlagen controleren en bevestigen, zoals onderlinge verbondenheid tussen waterhoudende grondlagen en/of putten, of dat er daadwerkelijk scheidingslagen zijn.
Het verkenningsonderzoek bestond uit een inventaris van alle productieputten, veldvalidatie, gegevensverzameling en testen van bewakingsapparatuur. De aanname was namelijk dat gebruikt gemaakt kon worden van bestaande, buiten gebruik zijnde putten. Verder zijn geschikte putten voor grondwatermonitoring geïdentificeerd en voorlopige locaties voor installatie van extra grondwatermonitoringputten geselecteerd. Tenslotte werden een ontwerp van de peilbuizen en de verdere technische specificaties van de bewakingsapparatuur onderzocht.
Weerbarstige werkelijkheid
Tijdens de verkenningsmissie van 15 t/m 21 augustus 2019 bleek dat van de 17 oude putten in het Dire Dawa puttenveld die geboord zijn vóór 2015, er 15 geblokkeerd zijn door zand en stenen omdat de bovenkant van de stalen putbehuizing niet afgedekt was, en moeten als verloren worden beschouwd. De twee die nog wel open waren zijn allebei droog, wat betekent dat het statisch waterniveau beneden de putdiepte ligt (>100m -mv).
Ná 2015 zijn 6 nieuwe putten geboord variërend van 367 to 500 m -mv. Hiervan zijn nog 3 operationeel. Ook hiervan zijn de mee geïnstalleerde peilbuizen geblokkeerd door zand en stenen, of verzegeld, of verdwenen. Alleen de peilbuis bij put 6 was nog steeds open en kon er een statisch waterniveau (SWL) gemeten worden.
Wat verontrustender was is dat de 6 nieuwe putten in het open veld stonden, geen beveiliging of beveiligingshek er omheen, terwijl de onbeschermde elektriciteitsdraden open over het veld liepen naar een transformatorkastje in een hutje bij een oude put waar wél nog een beveiligingshek om heen staat. De afstanden tussen nieuwe putten en oude putten met hekwerk variëren van 10m tot 60m afstand.
Uit veel blijkt dat er een gebrek aan management, controle en kennis over het duurzaam omgaan van putten, pompen en elektrotechnische installaties op het gebied van beheer en onderhoud is. Zie ook bijgevoegde foto’s.
Al snel werd duidelijk dat er een groot aantal technische, infrastructurele verbeteringen door HWSSA (met assistentie van VEI) moet plaatsvinden voordat telemetrische monitoring water level sensors en loggers op een veilige en robuuste (anti-diefstal, anti-vandalisme) manier geïnstalleerd kunnen worden.
Duurzaamheid door kennis delen
Deze verkenningsmissie maakte ook het belang van kennisoverdracht naar lokaal opererend personeel en omliggende bewoners goed duidelijk. Je kan geen installaties en hardware installeren zonder personeel en buurtbewoners goed mee te nemen in het proces, te informeren over het belang en meerwaarde van geïnstalleerde infrastructuur, en kennisdelen over hoe zij zorg kunnen dragen voor goed en duurzaam gebruik en onderhoud van het materiaal, zodat je ook lokaal eigenaarschap creëert. Een reminder voor (Westerse) implementatie partners en donoren om hier ook altijd voldoende aandacht aan te besteden; waarschijnlijk meer en belangrijker dan de techniek zélf.
Acacia Water heeft aan dit aspect bijgedragen door er op te staan dat leidinggevende managers en uitvoerend personeel van HWSSA tijdens de verkenningsmissie constant aanwezig waren om samen met onze experts alle putten te bezoeken en kennis te delen.
Om implementatie van het grondwater monitoring netwerk verder te brengen heeft Acacia Water concrete actiestappen voor met name HWSSA en VEI geformuleerd die in de komende maanden opgevolgd moeten worden, voordat de eigenlijke telemetrische monitoringapparatuur (13x water level sensoren & loggers) aangeschaft en geïnstalleerd kan worden. Dit is gepland voor eind 2019, begin 2020.
Neem voor meer informatie over het project contact op met onze collega Stefan de Wildt
