Nu de eerste aardappelen van 2018 zijn gerooid, kunnen de opbrengsten worden geschat. Door de droogte vallen de oogsten dit jaar tegen. Echter, in Borgsweer (Groningen), waar de ondergrondse Spaarwater-wateropslag wordt getest, is een meeropbrengst van €4.500,- per hectare behaald. De resultaten bevestigen niet alleen de noodzaak van voldoende irrigatiewater, maar komen ook overeen met het agro-economisch model dat Acacia Water en Wageningen Economic Research eerder dit jaar ontwikkelden om de baten van wateropslag te bepalen. Dit model blijkt namelijk ook geschikt voor het schatten van de droogteschade van pootaardappelen.
Stijn Reinhard, Water Econoom bij Wageningen Economic Research, vertelt wat de schattingen nauwkeurig maakt: “Voor het bepalen van droogteschade in Spaarwater hebben we de daadwerkelijk gemeten opbrengsten gebruikt uit 2002 tot en met 2014. Met behulp van econometrie zijn verbanden vastgesteld met onder andere de bodemsoort, kunstmestgebruik, kosten pootgoed, zonne-uren en natuurlijk het neerslagtekort.”
Het neerslagtekort is bepaald voor de zogenoemde kritieke periode; dit is de periode waarin de ontwikkeling van het gewas sterk wordt bepaald door het aanwezige water. Dit verschilt per gewas; voor pootaardappel loopt deze van 15 juni tot en met 31 juli. Op basis van het model is de geschatte gemiddelde meeropbrengst pootaardappelen door de Spaarwatermaatregel in 2018 voor de provincie Groningen €4.900,- per ha. Een schatting die goed aansluit bij de gemeten meeropbrengst van €4.500,-.
“De input van daadwerkelijk gemeten financiële opbrengsten maakt de methode uniek. Onze schattingen zijn gebaseerd op geanonimiseerde bedrijfsresultaten over een periode van 13 jaar in heel Nederland. Dit zorgt voor een betrouwbaar beeld en maakt het mogelijk om schattingen te doen over omzetderving door uitblijvende regen” aldus Stijn. Deze aanpak is bij uitstek voor pootaardappels geschikt. Een aardappelplant levert zowel in een drogere als in een natte periode knollen op. Het verschil zit in de grootte van deze knollen. Dus de verdeling van knollen over grootteklassen is afhankelijk van het klimaat; kleine knollen bij droogte; grotere knollen bij een natte periode. De oogst in kg per ha wordt daarom gecorrigeerd met hogere (of lagere) prijs dan gemiddeld die de teler heeft ontvangen.
Tine te Winkel, Water Econoom bij Acacia water, is blij dat ‘de formule’ precies op tijd klaar is om een eerste schatting voor 2018 te doen. “We wilden de hoogte van deze baten weten, puur als economische onderbouwing voor de Spaarwatertechnologie. Vanwege het ontbreken van goede informatie zijn we dit samen met Wageningen Economic Research gaan ontwikkelen, en nu blijkt dit een goed instrument om droogteschade te kunnen schatten. Met de eerste oogstresultaten hebben we het model kunnen valideren. Hoe de uiteindelijke prijzen uitpakken wordt in 2019 bekend als het pootgoed de markt op gaat.”
